Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853
Təbabətdə radioloji müayinələrin tətbiqi artdıqca orqanizmdə olan və səssiz qalan bəzi patoloji törəmələrin aşkara çıxması halları tez tez rast gəlinir. Bu törəmələrdən biri də böyrəküstü vəzidə rast gəlinən patoloji törəmələrdir. Bu şəkildə aşkar edildiklərinə görə bunlara insidentaloma da deyilir. Qarın boşluğunun KT müayinələri zamanı bu törəmələr 1.5% hallara qədər rast gəlinə bilər. Meyitlərin yarılması zamanı isə hətta 9% hallarda böyrəküstü vəzilərdə insidentalomalar qeyd edilir.
Heç bir əlamət vermədikdə belə bu törəmələr ətraflı araşdırılmalıdır. Bu araşdırmaların məqsədi vəzinin funksiyasının pozulmasının olub olmaması və vəzidə olan kütlənin bədxassəli olmasının istisna edilməsi üçündür.
Bu kütlə nə ola bilər?
- Adenoma
- Mielolipoma
- Lipoma
- Kista
- Feoxromasitoma
- Böyrəküstü vəz xərçəngi
- Başqa orqan xərçənginin metastazı
- Hiperplaziya
- Vərəm
50% dən çox hallarda bu törəmələr normal funksiyalı və yaxud hiperfunksiyalı xoşxassəli törəmələr olur. Mielolipomalar, kistalar, lipomalar adətən adi KT müayinə ilə rahat diaqnoz qoyulur. Feoxromositomalar isə dah çox özlərinin kliniki manifestasiyaları ilə bəlli olurlar. Ən çətin diaqnoz qoyulması isə adrenal xərcəng və metastatik xərcəng törəmələridir. Onlar kiçik ölçüdə olduqda adenomaları xatırladırlar.
Böyrəküstü vəzi törəməsinin diaqnozunun qoyulması üçün radioloji, biokimyəvi üsullarla bərabər bəzən incə iynə biopsiyası, sitoloji müayinə və az hallarda isə vəz venasının seçimli kanyulyasiyası və laborator müayinə üçün qan götürülməsi müayinələri aparılır.
Kistalar, mielolipomalar və vəz daxili qansızmaları kontrassiz KT müayinədə asanlıqla təyin etmək olur. Çox böyük olmadıqca və ağrı vermədikcə olnar əməliyyat olunmurlar. KT müayinədə xoşxassəli adenomaları da xərcəng törəməsindən fərqləndirən cəhəti onların kənarlarının hamar olması, ətraf toxumalardan rahat fərqlənməsi, homogen konsistensiyalı olması, kapsul daxilində olmasıdır. Xərcənf törəməsinin təsviri isə bunun əksi olur və ətraf limfa düyünlərinin böyüməsi ilə müşahidə edilir.
Hal hazırda törəmənin sıxlığını göstərən Hounsfield vahidindən (HU) istifadə edilir. Adenomalar adətən 10 HU dan kiçik olurlar. Karsinomalar isə 18 HU dan daha sıx olurlar, baxmayaraq ki, bu göstərici olanların 15% xoşxassəli ola bilər.
Bunlar da sizə maraqlı ola bilər.
Böyrəküstü vəzi xəstəlikləri haqqında qısa
Düz bağırsaq xərcəngi. Mezorektal eksiziya niyə lazımdır?
Mədə xərcəngi zamanın müalicə strategiyası