Bölmələr Archives - Page 2 of 9 - Op. Dr. Kamran Beydullayev

Babasil xəstəliyinin müalicə üsulları
Babasil xəstəliyini konservativ (əməliyyatsız) və ya əməliyyatla müalicə etmək olar.
Hemorroidlərin əməliyyatsız müalicəsi üçün aşağıdakılar edilir:
1. Qəbizlik verməyən qidaların qəbulu
2. İlıq vannalar. Xəstə gündə 2-3 dəfə 10-15 dəqiqə olmaqla ilıq su vannasına oturur. Böyük bayıra çıxmamışdan əvvə ve sonra da bunu etmək məsləhətdir.
3. Anal nahiyəni təmiz saxlamaq lazımdır
4. Quru tualet kağızlarından istifadə etmək olmaz
5. Bəzən anal nahiyədəki şişkinliyi azaltmaq üçün soyuq kompreslərdən istifadə etmək lazım gəlir.
6. Ağrıkəsici tabletkalar qəbul edilə bilər. Bu məqsədlə iburofen, paracetamol istifadə edilir.
7. Yerli kremlərdən və şamlardan istifadə edilir. Bu krem və şamların tərkibində adətən hidrokortizon və lidokain olur.

Babasil əməliyyatı — Hemorroidektomiya əməliyyatının qiyməti

Əməliyyatla müalicə üsulları aşağıdakılardır
1. Xarici hemorroid düyününün trombektomiyası. Bəzən xarici babasil düyününün içində qan laxtalanaraq tromb əmələ gətirir. Bu çox ağrılı olur. Bu tromb sadə bir kəsiklə çıxarılaraq xəstənin ağrıları azaldıla bilər.
2. Rezin band liqasiyası. Qanayan və ya ağrılı olan babasil düyününün damaqr ayaqcığına iki ədəd kiçik rezin band atılır və düyünün qan təhcizatı bağlanır. Bir çox xəstələrdə bu yetərli olur.
3. Skleroterapiya. Babasil düyününün əsasına sklerozlaşdıran kimyəvi maddə yeridilməklə edilir.
4. Fotokoaqulyasiya. Düyünlərin əsası infraqırmızı şüalarla, isti ilə və lazerlə koaqulyasiya edilir. Bu üsuldan sonra babasilin daha çox təkrar olmaq riski var.
5. Hemorroid düyünlərinin çıxarılması. Konservativ və digər müalicə üsulları effekt vermədikdə cərrahi əməliyyat təklif edilir. Cərrahi əməliyyat yerli, spinal və ya ümumi anesteziya altında icra edilə bilər. Babasil düyünlərnin çıxarılması əməliyyatı hemorroidektomiya əməliyyatı adlanır. Müxtəlif əməliyyat üsulları mövcuddur. Bunlardan Milliqan Morqan və Ferquson üsulları daha geniş yayılıb. Hal hazırda liqaşurla hemorroidektomiya əməliyyatı daha tez tez icra edilir.
6. Stapler hemorroidopeksiya. Nisbətən yeni üsuldur. Xəstələr tərəfindən daha rahat qəbul edilsə də babasilin təkrar olma ehtimalı hemorroidektomiya əməliyyatından daha çoxdur.

Bunlar da maraqlı ola bilər

12 Noyabr 201813 Noyabr 2018

Babasil əməliyyatının ağırlaşmaları

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Hemorroid əməliyyatından sonra xəstənin bərpa olunma dövrü 1-3 həftə çəkə bilər. Bu müddətin uzunluğu müalicənin tipindən, xəstəliyin ağırlıq dərəcəsindən, çıxardılmış babasil düyünlərinin sayından asılı ola bilər.

Hemmorroid — Boğulmuş, tromblaşmış və iltihablaşmış babasil düyünləri

Adətən əməliyyatdan sonra xəstələr ağrılardan şikayətlənirlər. Xəstələrdə qəbizlik müşahidə edildikdə bu ağrılar daha da qüvvətli ola bilər. Ona görə də müalicə müddətində qəbizliyin aradan qaldırılmasına çalışmaq lazımdır. Əməliyyat olunan xəstələrdə ağrılar skleroterapiya, fotokoaqulyasiya və liqatura üsulu ilə müalicə alan xəstələrdən daha çox olur. Müxtəlif ağrıkəsicilərin təyin olunması, dietin uyğunlaşdırılması, çoxlu maye qəbul edilməsi və nəcis yumşaldıcı dərmanların istifadə olunması ilə ağrı müəyyən qədər aradan qaldırıla bilər. İlıq vannalar da bu periodu ağrısız keçirməyə kömək edir.
Nəcis saxlaya bilməmək hemorroidektomiya əməliyyatından sonra rast gəlinə bilinən ağırlaşmalardandır. Bu adətən əməliyyatdan sonra qısa müddətdə rast gəlinin və 1 həftədən sonra keçir. Əgər bu əlamətlər daha uzun müddət müşahidə olunursa bu zaman anusun sfinkterinin zədələnməsi səbəbindən ola bilər.
Qaşınma əməliyyatdan sonra ilıq vannalarla və müxtəlif kremlərlə aradan qaldırıla bilər.
Qanaxma babasil əməliyyatlarından sonra heç də az rast gəlinmir. Az miqdarda qanın gəlməsi əməliyyatdan sonra rast gəlinə bilər. Lakin axan qanın miqdarı çox olduqda yenidən klinikaya müraciət etmək lazımdır. Qanaxma adətən 3 günə qədər baş verir. Bəzən təkrar müdaxiləyə ehtiyac olur.
Əməliyyat nahiyəsinin infeksiyalaşması nəcisin yaranı bulaşdırması nəticəsində olur. Hərarətin yüksəlməsi yaranın infeksiyalaşmasına işarə ola bilər.
Əməliyyatın uzun dönəm ağırlaşmaların isə təkrar babasil düyünlərinin əmələ gəlməsi və anus kanalının daralmasıdır. Əməliyyat üsulundan asılı olaraq hemorroid düyünləri müxtəliq tezlikdə yenidən əmələ gələ bilərlər. Buna xəstədə babasil yaranmasına səbəb olan şərtlərin hələ də qalması səbəb olur.
Anu kanalının stenozu adətən çoxlu sayda xarici babasilin kəsilib çıxarılmasından sonra yaranan çapıq nəticəsində olur. Keçiriciliyi bərpa etmək üçün təkrar rekonstruktiv əməliyyat etmək lazım gəlir.

Bunlar da maraqlı ola bilər.

10 Noyabr 2018

Babasil xəstəliyi haqqında

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Ümumi Cərrah — Op. Dr. Kamran Beydullayev

Babasil düyünləri anal kanalda olan damar strukturlarıdır. Əslində ,, babasil və ya hemorroid düyünləri ,, bu strukturların patoloji vəziyyətləri üçün adlandırılsa da onlar normal halda da mövcuddur və nəcis saxlama prosesində iştirak edir. Nəcis saxlamanın əsas işini anal sfinkterlər görsə də bunun 10-20% ni babasil düyünləri görür. Anal nahiyənin selikli qişa yastıqcıqları adam əyildikdə, fiziki iş gördükdə anal kanalın bağlı qalmasını təmin edir. Babasil düyünləri böyüdükdə və patoloji vəziyyət aldıqda anus nahiyəsində qaşınmanın yaranmasına səbəb də anal kanalın tam bağlanmaması ilə əlaqədardır. Bu zaman bağırsaqdan selik axaraq anus nahiyəsini qıcıqlandırır və qaşınma yaradır.
Təqribən 40% xəstədə patoloji hemorroid düyünlər heç bir əlamət vermir. Babasil düyünləri düz bağırsaq qanaxmasına, anus nahiyəsində ağrıya və qaşınmaya səbəb ola bilər.

Hemorroid düyünlərin böyüməsinə nə səbəb olur?
Qarın daxili təzyiqi artıran bütün faktlar babasil düyünlərinin böyüməsinə səbəb ola bilər. Bunlara assit, hamiləlik, qarında iri törəmə və s. aid ola bilər. Qəbizlik və ishal kimi requlyar olmayan bağırsaq vərdişləri, fiziki işlə az məşğul olma, qidalanma faktorları, genetik faktaorlar, hemorroid venalarda qapaqların olmaması, yaşlanma kimi səbəblər də patoloji hemorroid düyünlərinin yaranmasına gətirib çıxara bilər.
Əsasən 3 böyük babasil yastıqcığı müvcuddur. Xəstənin anusunun sol tərəfində ön və arxada və digəri sağ tərəfdə. Bundan başqa anusun digər hər tərəfində babasil düyünü əmələ gələ bilər. Hemorroid yastıqcıqlarının içində nə arteriyadır, nə də vena. Bunlar sinusoid adlanan xüsusi damar strukturlarıdır. Bu sinusoidlər bir biri ilə birləşərək sinusoid kələfi əmələ gətirir. Anusda dentate xəttindən yuxarıda və aşağıda yerləşməsindən asılı olaraq daxili və xarici babasil adlandırılır. Daxili babasil ağrı reseptorlarından məhrumdur və ağrı vermir.
Babasilin diaqnozu sadəcə kliniki müayinə ilə qoyulur. Bəzən daha ciddi xəstəlikləri inkar etmək üçün kolonskopiya kimi müayinələr də oluna bilər.
Gedişinə görə daxili babasil adətən 4 mərhələyə bölünür.
1. Babasilin sallanması yoxdur, sadəcə böyümüş düyünlər görünür.
2. Babasil düyünləri çölə çıxır və öz özünə yerinə qayıdır.
3. Babasil düyünü əl yardımı ilə yerinə qayıdır.
4. Düyünü əl ilə də yerinə qaytarmaq mümkün olmur.
Babasil düyünlərinin müalicəsi
Konservativ müalicə (əməliyyatsız) xəstəyə qəbizliyi aradan qaldıran nəcis yumşaldıcı dərmanların, iltihab əleyhinə preparatların və ilıq vannaların qəbul edilməsindən ibarətdir. Bundan başqa yerli agentlər və şamlar istifadə edilə bilər. Bunların tərkibində adətən kortikosteroidlər, yerli keyidicilər, selikli qişanı qoruyucu kremlər vardır. İstirahət etməkdə və sakitçilik verməkdə fayda vardır.
Əməliyyat hemorroid düyünlərinin kəsilib çıxarılmasından və ya hemorroid düyünlərinin bağlanmasından ibarətdir.

Bunlar da maraqlı ola bilər

07 Noyabr 2018

Beyin ölümünün patofiziologiyası

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Beyin ölümünün patofiziologiyası
Beyin ölümü dedikdə bütün funksiyalarının yox olması ilə müşahidə olunan mərkəzi sinir sisteminin tam ölümü nəzərdə tutulur. Bu zaman xəstənin huşu və nəfəs almaq qabiliyyəti itir. Beyin ölümü orqanizmdə pisləşməyə gedən bir prosesi başlayır ki, hətta ən yaxşı dəstəkləyici müalicə ilə belə bu prosesi saxlamaq olmur.
Müxtəlif tədqiqatlar zamanı beyin ölümü olan orqanizmdə aşağıdakı problemlər aşkarlanır: şəkərsiz diabet, qan təzyiqinin aşağı olması, bədən temperaturunun aşağı olması, hipokalemiya, şəkərin qanda yüksək olması, hipernatremiya, qanın laxtalanma sistemində olan pozğunluqlar və s. Bütün bu problemlər donor orqanları zədələyə bilər və qaydaya salınmadıqda orqanizmin bütün sistemlərinin tam çatışmazlığına səbəb ola bilər. Zamanla bu dəyişikliklər daha ciddi şəkil alır. Bu səbəbdən də beyin ölümü elan edildikdən sonra orqanların tezliklə çıxarılması məsləhətdir.
Hipotoniya – təzyiqin aşağı olması ən tez tez rast gəlinən və təhlükəli ağırlaşmalardan biridir. Buna səbəb periferik damarlarda tonusun aşağı düşməsi, kəskin hipovolemiya və ürəyin disfunksiyasıdır. Adətən vazopressin və maye köçürməklə aradan qaldırılır.
Şəkərsiz diabet yaranmasına səbəb hipotalamus – pitutary vəzi arasındakı əlaqənin pozulmasıdır. Bu zaman antidiuretik hormonun ifrazı itir və çoxlu sidik ifrazına səbəb olur. Yetərincə qaydasına qoyulmadıqda şəkərsiz diabet hipovolemiya, hipotoniyaya səbəb olur ki, bu da orqanların perfuziyasını pozur və kəskin elektrolit inbalansı yaradır.
Tiroksin çatışmazlığı. Bəzi tədqiqatlar donorun müalicə protokoluna tiroksin daxil etməklə transplantasiyaya yararlı orqanların sayının artmasını iddia edirlər.
Hiperqlisemiya tez tez rast gəlinir. Bu mədəaltı vəzinin insulin ifrazının azalması ilə deyil, periferik toxumaların insulinə rezistentliyinin artması ilə əlaqədardır.
Ağciyərlərin neyrogenik ödemi beyin ölümü olan xəstələrin müalicəsi zamanı baş verə biər.
Hipotermiya hipotalamusda termorequlyator sistemin itməsi səbəbindən baş verir. Bəzən müalicə məqsədi ilə də qəsdən hipotermiya yaradılsa da bədən temperaturu 34 C dən yuxarı olmalıdır.
Ölmüş beyin toxumasından toxuma plazminogen aktivləşdiricisi və toxuma fibrinolitik agentlərin qan dövranına daxil olması qanın laxtalanma sistemində pozulmalara gətirib çıxarır və müxtəlif diatezlərlə görsənir.

Bunlar da maraqlı ola bilər

Beyin ölümü nədir və necə təyin edilir?
Qaraciyər donoru- qaraciyər bərpa olurmu?
Böyrək Transplantasiyası məlumat sessiyası
Böyrək donorları (1-ci hissə)
Böyrək donorları (2-ci hissə)
Kimlərə böyrək köçürülməlidir? Son dönəm böyrək xəstəliyinin səbəbləri
Böyrək Transplantasiyası, yoxsa dializ

30 Oktyabr 201830 Oktyabr 2018

Uşaqlarda qaraciyər transplantasiyasına göstərişlər

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Uşaqlarda qaraciyər transplantasiyasının əsas göstərişləri aşağıdakılardır.
1. Ekstra hepatik xolestaz – biliar atreziya
2. İntrahepatik xolestaz: sklerozlaşan xolangit, Alagille sindromu, proqressiv ailəvi qaraciyərdaxili xolestaz, heç bir sindroma aid olmayan qaraciyərdaxili öd yollarının bağlanması
3. Metabolik xəstəliklər: Vilson xəstəliyi, alfa antitripsin çatışmazlığı, Krigler Najjar sindromu, öd turşusu metabolizminin anadangəlmə pozğunluğu, tirosinemiya, sidik cövhəri dövranının xəstəlikləri, orqanik asidemiya, asid lipaza deffekti, oksaluriya tip 1, karbohidrat metobolizmi xəstəlikləri
4. Kəskin qaraciyər çatışmazlığı
5. Digər səbəblər: birincili qaraciyər şişləri, sistik fibrosis

Uşaqlarda qaraciyər çatışmazlığının səbəbləri

Xolestatik qaraciyər xəstəlikləri
Bir yaşına qədər qaraciyər transplantasiyası olunan uşaqların 65% də səbəb biliar atreziya olmuşdur. Bu xəstələrə bəzən Kassay əməliyyatı edilir, lakin bu çox zaman effektsiz olur, və ikincili biliar sirroza səbəb olur. Qaraciyərdaxili xolestatik xəstəliklər diaqnoz qoyulduqda isə birbaşa qaraciyər köçürülməsinə göstəriş yaranır.
Metabolik xəstəliklər
Qaraciyərdə struktur dəyişiklik yaratmasına görə metabolik xəstəliklər iki qrupa bölünür. Qaraciyərdə struktur dəyişiklik yaradan xəstəliklərə Vilson, alfa antitripsin çatışmazlığı, tirosinemiya aiddir. Bunlar son dönəm qaraciyər xəstəliyi yaradır, qaraciyərdə xərcəng riski daşıyır və qaraciyər çatışmazlığına səbəb ola bilir. Krigler Najjar sindromu, ornitin transkarbamilaz çatışmazlığı kimi xəstəliklər ikinci qrupa aiddir.
Kəskin qaraciyər çatışmazlığı
Kəskin qaraciyər çatışmazlığı uşaqlarda daha az rast gələn xəstəlikdir.
Qaraciyər şişləri
Rezeksiya oluna bilməyən hepatoblastomalar qaraciyər transplantasiyasına göstərişdir.

Bunlar da maraqlı ola bilər

29 Oktyabr 201829 Oktyabr 2018

Beyin ölümü donorlarının müayinəsi

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Həkim Kamran Beydullayev — Dr. Kamran Beydullayev

Tibbi koordinatorun əsas funksiyalarından biri donora lazım olan düzgün müayinələrin təyin edilməsidir. Burada əsas məqsəd donorun kliniki vəziyyətinin onun orqanlarının transplantasiya üçün yararsız hala gətirməməsindən əmin olmaq və donordan resipientə əlavə xəstəlik keçirməməsinə əmin olmaqdır.
Əvvəlcə orqan orqan deyil, ümumi müayinələr edilməlidir. Bundan ötrü
1. Ölümün səbəbi müəyyən edilməlidir. Ölümün səbəbi müəyyən edilən zaman aktiv və kontrol olunmayan infeksion və neoplanstik xəstəliklər inkar edilməlidir.
2. Xəstəliyin kliniki gedişi təkrar nəzərdən keçirilməlidir. Pasientin əvvəlki xəstəlikləri, pis vərdişləri, aldığı müalicələr gözdən keçirilir və orqanların funksiyasını poza bilən xəstəliklər aşkarlanır.
3. Pasientin perfuziya və oksigenasiya veziyyəti qiymətləndirilir. Xəstənin hemodinamik və tənəffüs statusuna baxılır və bu vəziyyətdən orqanın zədə almaması aydınlaşdırılır.
Mütləq əks göstərişlər
1. HİV pozitiv
2. Virus, bakteriya və ya göbələk mənşəli kontrol olunmayan sepsis
3. Aktiv bədxassəli şiş xəstəliyi. Bura yalnız mərkəzi sisir sisteminin şişləri, bazosellular karsinoma, və uşaqlığın ,,in situ,, karsinomaları aid edilmir. Bəzi ölkələr bəxsassəli şiş olan donorları kornea üçün əks göstəriş hesab etmir.
Nisbi əks göstərişlər
Bəzi pasientlər donorluq üçün ideal olurlar. Digər bir qismi isə bir az riskli donorlar olurlar. Buna aşağıdakılar səbəb ola bilər.
• Kliniki – yaş, əvvəlki xəstəlikləri
• Hemodinamiki – 4-8 saatdan çox müddətdə aşağı təzyiqlə olmaq, inotroplara resistant olmaq, kardiak arest epizodlarının olması
• Biokimyəvi – Qaraciyər enzimlərinin 2 dəfədən artıq yüksək olması, kreatinin 2mg% dən yüksək olması, hemoqlobinin 8 dən aşağı olması, oksigenin parsial təzyiqinin 65-70 mmHg dən aşağı olması və s.
• Farmakoloji – inotrop dərmanların qəbulu, yüksək dozada vazopressin və hepatotoksik dərmanların qəbulu
Morfoloji – qaraciyərin ultrasəs müayinədə yağlı olması, exokardioqrafiyada abnormallıq və s.

Bunlar da maraqlı ola bilər

26 Oktyabr 2018

Kadavradan orqanın çıxarılması və bu prosesin koordinasiyası

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Kadavradan orqanın çıxarılması və bu prosesin koordinasiyası.
1-ci mərhələ: Donorun aşkar edilmsi
Potensial orqan donorunun aşkar edilməsi və diaqnozunun qoyulması. Reanimasiya şöbələrində müalicə həkimi, reanimatoloq, neyro cərrah və ya nevroloq tərəfindən edilir.
2-ci mərhələ: Məlumatın verilməsi
Beyin ölümü aşkar edildikdən sonra və diaqnoz qoyulduqdan sonra Respublika Transplant Mərkəzinə məlumat verilir. Koordinator xəstə haqqında tam informasiya toplayır. Potensial donorun orqanlarının yararlığı nəzərdən keçirilir. Xəstənin yaxınlarının kontaktları və telefon nömrələri qeyd edilir.
3-cü mərhələ: Ailə ilə birinci söhbət
Reanimatoloq xəstənin adamların xəstənin vəziyyəti barədə məlumatlandırmalıdır. Bu zaman məlumat aydın olmalıdır, xəstənin adamları xəstədə geri dönməyən beyin zədələnməsinin olmasınıbilməlidirlər. Xəstəyə beyin ölümü diaqnozu qoyulması bildirilməlidir. Xəstəliyin başqa yerdə müalicə oluna biləcəyi kimi yalançı ümüdlər verilməməlidir, xəstənin adamlarını çaşdıran sözlər ( məsələn ciddi şəkildə xəstədir) işlədilməməlidir. Bu məlumatı verən həkim qəti şəkildə donorluq haqqında söhbət açmır və donorluq üçün razılıq alınmasında iştirak etmir.
4-cü mərhələ: Sənədlərin təkrar yoxlanması
Respublika Transplantasiya Mərkəzinin kordinatoru bütün sənədləri təkrar yoxlayır və toplanrıda müzakirəyə çıxarır.

5- ci mərhələ: Ailə ilə ikinci söhbət
Beyin ölümü və potensial donor olmaq şansı dəyərləndirildikdən sonra xəstə yaxınlarının əlaqə telefonu və ünvanı administrativ kordinatora ötürülür. Administrativ koordinator ailə ilə kontakt yaradır və xəstəxana kordinatoru bu işdə ona kömək edir. Görüş üçün xüsusi otaq olmalıdır, reanimasiya şöbəsi bu məqsəd üçün uyğun yer deyil. Razılıq alındıqdan sonra bu yazılı şəkildə təsbit olunur.
6-cı mərhələ: Orqanın çıxarılması və çatdırılması
Razılıq əldə edildikdən sonra tibbi koordinator xəstənin məlumatlarının transplant mərkəzlərə göndərir. Onlar bu məlumatlara nəzər yetirib əlavə müayinələr və ya edilmiş müayinənin təkrarlanmasını istəyə bilərlər. Orqanlar transplant komandalar tərəfindən çıxarılandan sonra uyğun mərkəzlərə göndərilir.
7 –ci mərhələ:
Bütün proses sənədləşdirilib Respublika Transplantasiya Mərkəzinin komputer sisteminə daxil edilir. Xəstənin qohumlarına təhvil verilməsinə və ailəyə sosial dəstək verilməsinə nəzarət edilir.

Bunlar da maraqlı ola bilər

24 Oktyabr 201830 Oktyabr 2018

Beyin ölümü nədir və necə təyin edilir.

Ümumi cərrah, cərrah transplantoloq — Op. Dr. Kamran Beydullayev

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Beyin ölümü diaqnozu necə qoyulur?
Beyin ölümü beyin kötüyü daxil olmaqla beyinin bütün funksiyalarının geridönməz şəkildə dayanmasıdır.
Beyin ölümü diaqnozu qoyulması üçün ilkin şərtlər
Beyin ölümü diaqnozu qoyulması üçün aşağıdakı şərtlər olmalıdır.
1. Pasient komada olmalıdır və komanın səbəbi bəlli olmalıdır.
2. Pasientdə spontan tənəffüs olmamalıdır və süni tənəffüs aparatına qoşulu olmalıdır
3. Xəstənin ölümünə səbəb olan hadisə ən azı 6 saat əvvəl olmalıdır və səbəb aydın şəkildə göstərilməlidir. ( kəllə beyin travması, beyindaxili qanaxma)
4. Pasient kardiovaskulyar şokda olmamalıdır.
5. Aydın endokrin və metabolik kənaraçıxmalar korreksiya edilməlidir
İstisnalar
1. Pasient hipotermik olmamalıdır. Bədən temperaturu ən azı 35.5 C dən aşağı olmamalıdır, aşağı olduqda normal hala gətirilməlidir.
2. Pasient heç bir sedativ, əzələ relaksantları, antikonvulsantlar, hipnotik, narkotik və antidepressant qəbul etməməlidir. Əgər xəstə əvvəllər belə bir dərman qəbul edibsə bu dərmanın qanda səviyyəsi sıfır olmalıdır.
3. Yol qəza hadisəsində, dərman zəhərlənməsində, səbəbi məlum olmayan komalarda toksikoloji müayinə aparılmalıdır. Bu cür müayinə imkanı olmadığı zaman beyin ölümü diaqnozu qoymaq üçün 5 gün gözləmək lazımdır.
4. Komanın metabolik və endokrinoloji səbəbləri istisna edilməlidir.
5. Pasientdə beyin aktivliyinin heç bir əlaməti olmamalıdır.
Beyin ölümü diaqnozunu kimlər qoymalıdır?
1. Beyin ölümü olan pasientlərin müayinə olunmasında təcrübəsi olan nyrocərrah, nevroloq, reanimatoloq və anestezioloq, daxili xəstəliklər üzrə mütəxəssis və pediatr beyin ölümü diaqnozunun qoyulmasına cəlb edilə bilər.
2. Nefroloq və ya transplantasiya komandasının hər hansı bir üzvü bu prosesdə iştirak etməməlidir.
Beyin ölümü diaqnozu necə qoyulur?
1. İlkin kliniki müayinə. Pasientin komada olduğunu təsdiqləməli, hər hansı qıcolma aktivliyi, dekortikasiya və deserebrasiya hərəkətlərinin olmamasını aydınlaşdırmaq lazımdır. Frontal sinusların üzərinə basmaqla üzün qırışdırılmasına fikir verilir və motor reaksiyası yoxlanılır. Ağrı stimuluna olan motor reaksiyası mənfi olmalıdır.
2. Beyin kötüyü refleksləri.
• Göz bəbəyinin işığa reaksiyası göz bəbəklərini işıqlandırmaqla qeyd edilir.
• Korneal reflekslər pambıqla buynuzlu qişaya toxunulur və göz qırpmasının olmaması qeyd edilir.
• Okulo-sefalik refleks . Pasientin başı neytral vəziyyətdə saxlanılır, sonra iki əllə tutulub sağa və sola hərəkət etdirilir. Normal halda göz almaları əks istiqamətdə hərəkət edir. Beyin ölümü olan xəstələrdə göz almaları başla eyni istiqamətd hərəkət edir.
• Vestibular – okular refleks. Xarici qulaq keçəcəyinə 50ml buz kimi soyuq su tökülür. 20-30 saniyədən sonra gözlərin hərəkəti müşahidə edilir. Göz hərəkətinin olmaması beyin ölümündən xəbər verir.
• Yuxarı və aşağı hava yollarının stimulyasiyası ( gag refleks). Sorucu kateter udlağa və traxeyaya toxundurulur və ögümə refleksi alınır. Beyin ölümü zamanı bu müşahidə edilmir.
3. Müayinələr arasındakı fərq büyüklər üçün 6 saat olacaq.
4. Bütün beyin kötüyü reflekslərinin itmiş olduğu yoxlandıqdan sonra təsdiqləyici test icra edilir. Təsdiqləyici test elektroensefaloqram və angiogram ola bilər.
5. Apnea testi. Apnea testi 6 saat fasilə ilə aparılmış 2 müayinədən sonra edilən ən axırıncı tesdir. Bu test bir dəfə aparılır və spontan tənəffüsün olmamasını göstərir. Pa Co2 nin səviyyəsinin qanda kritik səviyyəyə ( 50-60 mm Hg) çatmasına əmin olmaq lazımdır. Xəstəyə əvvəlcə 100% 02 on dəqiqə müddətinə verilir, sonra ventilyator saxlanılır. Bu müddətdə oksigen verilməsi davam edir. Xəstə süni tənəffüs aparatından ayrıldığı müddətcə heç bir respirator hərəkət olmadıqca apnea test pozitiv sayılır.

Bunlar da maraqlı ola bilər.

26 İyun 201826 İyun 2018

Böyrəküstü vəz törəməsi nə qədər qorxuludur?

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Əl yardımlı laparoskopik donor nefrektomiyası — Dr.Kamran Beydullayev

Təbabətdə radioloji müayinələrin tətbiqi artdıqca orqanizmdə olan və səssiz qalan bəzi patoloji törəmələrin aşkara çıxması halları tez tez rast gəlinir. Bu törəmələrdən biri də böyrəküstü vəzidə rast gəlinən patoloji törəmələrdir. Bu şəkildə aşkar edildiklərinə görə bunlara insidentaloma da deyilir. Qarın boşluğunun KT müayinələri zamanı bu törəmələr 1.5% hallara qədər rast gəlinə bilər. Meyitlərin yarılması zamanı isə hətta 9% hallarda böyrəküstü vəzilərdə insidentalomalar qeyd edilir.

Heç bir əlamət vermədikdə belə bu törəmələr ətraflı araşdırılmalıdır. Bu araşdırmaların məqsədi vəzinin funksiyasının pozulmasının olub olmaması və vəzidə olan kütlənin bədxassəli olmasının istisna edilməsi üçündür.

Bu kütlə nə ola bilər?

Adenoma
Mielolipoma
Lipoma
Kista
Feoxromasitoma
Böyrəküstü vəz xərçəngi
Başqa orqan xərçənginin metastazı
Hiperplaziya
Vərəm

50% dən çox hallarda bu törəmələr normal funksiyalı və yaxud hiperfunksiyalı xoşxassəli törəmələr olur. Mielolipomalar, kistalar, lipomalar adətən adi KT müayinə ilə rahat diaqnoz qoyulur. Feoxromositomalar isə dah çox özlərinin kliniki manifestasiyaları ilə bəlli olurlar. Ən çətin diaqnoz qoyulması isə adrenal xərcəng və metastatik xərcəng törəmələridir. Onlar kiçik ölçüdə olduqda adenomaları xatırladırlar.

Böyrəküstü vəzi törəməsinin diaqnozunun qoyulması üçün radioloji, biokimyəvi üsullarla bərabər bəzən incə iynə biopsiyası, sitoloji müayinə və az hallarda isə vəz venasının seçimli kanyulyasiyası və laborator müayinə üçün qan götürülməsi müayinələri aparılır.

Kistalar, mielolipomalar və vəz daxili qansızmaları kontrassiz KT müayinədə asanlıqla təyin etmək olur. Çox böyük olmadıqca və ağrı vermədikcə olnar əməliyyat olunmurlar. KT müayinədə xoşxassəli adenomaları da xərcəng törəməsindən fərqləndirən cəhəti onların kənarlarının hamar olması, ətraf toxumalardan rahat fərqlənməsi, homogen konsistensiyalı olması, kapsul daxilində olmasıdır. Xərcənf törəməsinin təsviri isə bunun əksi olur və ətraf limfa düyünlərinin böyüməsi ilə müşahidə edilir.

Hal hazırda törəmənin sıxlığını göstərən Hounsfield vahidindən (HU) istifadə edilir. Adenomalar adətən 10 HU dan kiçik olurlar. Karsinomalar isə 18 HU dan daha sıx olurlar, baxmayaraq ki, bu göstərici olanların 15% xoşxassəli ola bilər.

Bunlar da sizə maraqlı ola bilər.

Böyrəküstü vəzi xəstəlikləri haqqında qısa

Düz bağırsaq xərcəngi. Mezorektal eksiziya niyə lazımdır?

Mədə xərcəngi zamanın müalicə strategiyası

Klatskin şişi

Yatrogenik öd yolları zədələnmələri və müalicəsi

Xolangiokarsinoma nədir?

24 İyun 201817 Dekabr 2018

Böyrəküstü vəzi xəstəlikləri haqqında qısa

Op. Dr. Kamran Beydullayev, MRCS İngiltərə, Ümumi və Transplant Cərrah, əlaqə nömrəsi 0504063853

Böyrəküstü vəzilər hər iki böyrəyin üstündə yerləşmiş bir vəz orqanıdır. Onlar üçbucaq formadadırlar, histoloji iki hissə ayırd edilir.

İçəri medulyar hissə – burada epinefrin istehsal olunur (adrenalin)
Xarici kortikal hissə – burada da steroid hormonlar (aldesteron və kortizol) sintez edilir.

Sağlam həyatı saxlamaq üçün böyrəküstü vəzi orqanizmdə müxtəlif funksiyaları kontrol edən çoxlu kritik hormonlar ixrac edir. Bunlara su duz mübadiləsini tənzimləyən, stress situasiyalarda bədənin reaksiyasını müəyyən edən, qan təzyiqinə təsir edən hormonları göstərə bilərik.

Əgər böyrəküstü vəzi normal işləməsə bu zaman ixrac etdikləri hormonların miqdarı az və ya çox ola bilər. Böyrəküstü vəzinin normal işləməməsinə səbəb həm onun özündə yaranan problemlərlə əlaqəli ola bilər, həm də vəzdən kənarda olan bəzi orqanların təsirindən ola bilər. Bu orqanlar böyrəküstü vəzinin işini kontrol edən beyindəki hipotalamus və pitutiary vəz ola bilər.

Böyrəküstü vəzidə problem aşkar edildikdə komputer tomoqrafiya (KT) və maqnit rezonans (MR) müayinədən estifadə edilir. Bundan başqa laborator müayinələr diaqnoz qoymağa kömək edir.

Böyrəküstü vəzinin müayinəsi və xəstəliklərin diaqnozu mürəkkəb bir prosesdir və ilkin olaraq vəzidə olan törəmənin hiperfunsional və ya sakit, bədxassəli və ya xoşxassəli olmasını aşkarlamaqdır.

Vəzidə yaranan ən major 4 xəstəlik bunlardır.

Böyrək üstü vəzi xərcəngi
Konn sindromu (hiperaldesteronizm) – bu xəstəlik zamanı vəz toxuması normadan artıq aldosteron ixrac edir. Bu həm də birincili hiperaldosteronizm adlanır.
Kuşing sindromu – Kortizol adlanan hormonun böyrəküstü vəz tərəfindən normadan artıq ifraz olunmasından yaranır. Bu problem böyrəküstü vəzidən daha çox pituitari vəzin şişlərində yaranır. Lakin xərcəng olmayan böyrəküstü vəzi törəmələri də Kuşing sindromu yarada bilər.
Feoxromositoma – Bu xəstəlik adrenalin sintez edən böyrəküstü vəzin medulyar hissəsinin şişlərində yaranır.

Bunlar da maraqlı ola bilər

Category: Bölmələr

Babasil əməliyyatının qiyməti və müalicə üsulları

Babasil əməliyyatının ağırlaşmaları

Babasil xəstəliyi haqqında

Beyin ölümünün patofiziologiyası

Uşaqlarda qaraciyər transplantasiyasına göstərişlər

Beyin ölümü donorlarının müayinəsi

Kadavradan orqanın çıxarılması və bu prosesin koordinasiyası

Beyin ölümü nədir və necə təyin edilir.

Böyrəküstü vəz törəməsi nə qədər qorxuludur?

Böyrəküstü vəzi xəstəlikləri haqqında qısa